نیروهای مهاجم؛ ائتلاف ایران-اسد-روسیه و یگانهای مدافع خلق کرد
همچنان که پیشتر گفته شد طرح محاصرهی حلب شرقی توسط ارتش سوریه و نیروهای وابسته به ایران از قدیمیترین طرحهای ناکام جنگ داخلی سوریه است که بعد از دو پاره شدن شهر حلب به دو نیمهی شرقی (تحت کنترل مخالفان مسلح) و غربی(تحت کنترل دولت) از سال ۲۰۱۲ به این سو بارها آزموده شده است. در این میان مسدود کردن جاده کاستیلو، راه اصلی ورودی به حلب شرقی و محل زندگی حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار غیرنظامی ساکن، هدف نهایی به شمار میآید و نیروهای مهاجم به صورت متناوب از محور حندرات، مخیم حندرات و ملاح در شمال حلب نسبت به تصرف این مناطق اقدام کردهاند تا بتوانند تنها شریان باقیماندهی ورودی به داخل شهر را قطع کنند. آخرین لشکرکشی زمینی، بعد از ماهها بمباران فشرده جنگندهها آغاز شده است. تا کنون، با تصرف مزارع جنوبی ملاح، جاده کاستیلو در معرض آتش نیروهای مهاجم قرار گرفته است(قرمز کمرنگ روی نقشه) و رفت و آمد به پایینترین میزان و خطرناکترین حالت رسیده است. باتوجه به اخبار غیرمعتبر رسانهها، این نکته قابل یادآوری است که محاصرهی حلب ارتباطی با تصرف داخل شهر ندارد و هدف این عملیات (که با هدفگزاری بعدی جهت تصرف لیرمون، بنیزید و کفرحمره همراه است) پیاده ساختن استراتژی گرسنگی یا تسلیم است که بیشتر در غوطه شرقی دمشق و ۱۷ نقطه دیگر توسط ارتش سوریه و نیروهای وابسته به ایران به اجرا درآمده است.
در عملیات آغاز شده روی زمین نیروهای ارتش سوریه و نیروهای وابسته به ایران حضور دارند. در سمت ارتش سوریه، نیروهای سهیل حسن، سرهنگ مشهور ارتش ملقب به «ببر»، قرار دارند. سهیل حسن، عضو میانرتبه ارتش سوریه کار خود را از کشتار تظاهرکنندگان مدنی در فاز مسالمت آمیز انقلاب سوریه آغاز کرد. در سال ۲۰۱۱، نه ماه پس از آغاز انقلاب سوریه دیدبان حقوق بشر سازمان ملل نام او را به دلیل دستداشتن در قتل و شکنجهی تظاهرکنندگان در لیستی از فرماندهان ارتش سوریه آورده بود که مرتکب «جنایت علیه بشریت» شدهاند.( http://goo.gl/ysJgr )
وی با آغاز جنگ داخلی و روش درندهخویانهی متعاقبی که در جنگ شهری پیشه کرد (در مصاحبهای گفته بود «قلب من از سنگ است» http://goo.gl/t9wCb7) از سطح یک فرمانده میدانی ساده تا به سطح یک قهرمان در رسانههای دولتی سوریه بالا آمد و در میان مخالفان لقب «پدر بمبهای بشکهای» را گرفت. از آن رو که پیش از آنکه دستور اعزام واحدهای خود را بدهد، نخست با صدها بمب بشکهای شهر را ویران میکرد و سپس بدان پا میگذاشت. با ورود علنی روسیه به جنگ داخلی، به فرد مورد اعتماد آنان بدل شد و به دلیل نقشاش در تصرف فرودگاه کویروس مستقیم از آنان مدال گرفت. در کنار نیروهای سهیل حسن، شبهنظامیان فلسطینی لواء قدس، پاکستانیهای لواء زینبیون، افغانهای لواء فاطمیون و لبنانیهای حزبالله لبنان حضور دارند، در همان حال که نیروی هوائی روسیه کل منطقه را زیر پوشش گرفته است.
کردهای YPG و حمله برای قطع شاهراه ورودی به حلب
«یگانهای مدافع خلق کرد» مستقر در محله کردنشین شیخ مقصود، به مانند دیگر اعضای این گروه در شمال سوریه، در تمام سالهای جنگ داخلی استراتژی ثابتی داشتهاند: دنبال کردن منافع قومی در میانهی آشوب.
این امر بسته به موضع ناظر میتواند مثبت یا منفی تلقی شود، اما به هر رو کلیدی حیاتی در فهم نقش کردها در بحران سوریه به شمار میرود. حاد شدن مسئله محاصرهی حلب، یکی از نتایج تلاش این نیروها برای تسلط بر جاده کاستیلو تنها راه ورودی باقیمانده به حلب شرقی است. در حقیقت تنش میان مخالفان مسلح سوری و یگانهای مدافع خلق کرد از ۲۰۱۳ به این سو همواره وجود داشته است اما این مسئله با آغاز مداخله نظامی روسیه در سوریه ابعاد تازهای به خود گرفت. سه ماه پیش یگانهای مدافع خلق کرد در محله شیخمقصود در اقدام هماهنگ با حملات هوائی روسیه و آغاز عملیات تهاجمی SDF (نیروهای دموکراتیک سوریه) در تصرف شهر تلرفعت تحت کنترل ارتش آزاد، جاده کاستیلو را هدف گرفتند تا بر آن تسلط پیدا کنند و در سوی مقابل مخالفان مسلح با خمپارهباران (اغلب کور) شهرک کردنشین شیخمقصود با یگانهای مدافع خلق کرد درگیر شدند.
یگانهای مدافع خلق کرد با توجه به این سابقه درگیری و اطلاع از ضعف حال حاضر مخالفان مسلح در این جبهه، از فرصت جنگ اخیر مخالفان مسلح سوری با ارتش سوریه و نیروهای وابسته به ایران در مزارع جنوبی ملاح استفاده کرده و با حمله به منطقه السکن الشبابی (زرد کمرنگ روی نقشه) قصد کردهاند تا پیش از ارتش سوریه/متحدین به جاده کاستیلو برسند.
در اختیار گرفتن جادهی ورودی به حلب در شمال شیخمقصود تغییر عمده در سرنوشت آنان ایجاد نمیکند، اما ارزش استراتژیک رسیدن به راه برای کردها این است که به مانند موارد پیشین میتوانند با در اختیار گرفتن برگ کاستیلو از آن به شکل اهرم استفاده کرده و با ارتش سوریه بر سر تامین نیازها و خواستههای خود وارد معامله شوند. در راس آن، امری که از ماهها پیش از ارتش بشار اسد میخواستهاند یعنی باز کردن یک راه امن و رسمی از منطقه کردنشین شیخ مقصود به سمت منطقه کردنشین عفرین.
در مقابل ائتلاف ایران-اسد-روسیه و یگانهای مدافع خلق کرد، مخالفان مسلح سوری حضور دارند. در بخش بعدی به آرایش آنان و درگیریهای درونی در آستانهی محاصرهی کامل حلب پرداخته خواهد شد.