روز چهارشنبه ۱۶ نوامبر ۲۰۱۶ جان کربی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، در جلسه کنفرانس مطبوعاتی خود گفت روسیه ۵ بیمارستان را در سوریه بمباران کرده است. خبرنگار روسی تلویزیون راشاتودی «گایان چیچاکیان» در واکنش اشاره کرد که این حملات «اتهام» است و از سخنگو خواست اسامی بیمارستانها را نام برد که وی بدون نام بردن از اسامی تنها به این بسنده میکند که اطلاعات بر مبنای منابع معتبر و سازمانهای امدادرسانی بدست آمده است.
گرچه فیلم سوال خبرنگار تلویزیون دولتی روسیه این بار به صورت گسترده بازتاب پیدا کرده است، اما این شیوه برای نخستین بار نیست که از سوی او به کار گرفته میشود. در دفعات پیشین که بیمارستانها بوسیله روسیه در سوریه هدف قرار گرفتهاند، وی با حضور در کنفرانس مطبوعاتی در واشنگتن در میانهی جلسه از مقامات آمریکایی خواسته است اسامی و آدرس بیمارستانها را بگویند؛ نه در مقابل تنها جان کربی، که در مقابل دیگر سخنگویان وزارت خارجه آمریکا نیز نظیر الیزابت ترودو این رویه از سوی خبرنگار راشاتودی تکرار شده است. (برای مثال فیلم دو نمونه سال گذشته: https://goo.gl/OtORHm و https://goo.gl/dWzkfi).
از آن سو به نظر نمیرسد ندانستن اسامی بیمارستانها توسط مقامات غربی امری اتفاقی باشد. اگر امروز نیز از سخنگویان وزارت خارجه آمریکا درباره اسامی بیمارستانهای بمباران شده حلب شرقی طی روزهای اخیر پرسش شود، بعید است آنان بتوانند در لحظه درمانگاههای «الزرزور، البیان، عمر بن عبدالعزیز و الحکیم، ام۲ یا ام۱۰» را به اسامی نام برند؛ از آن جهت که منابع استناد آنان عمدتا بیانیههای عمومی سازمانهای امدادرسانی بینالمللی نظیر سازمان ملل یا سازمان پزشکان بدون مرز است که معمولا کمتر در آنها به مشخصات دقیق مراکز درمانی هدف قرار گرفته اشاره میشود.
سازمان پزشکان بدون مرز که ۱۴۶ مرکز درمانی را در شمال سوریه تحت پوشش دارد در فوریه امسال و پس از حملات متعدد هوائی اعلام کرده بود که برای محافظت درمانگاههای تحتپوشش خود در سوریه از حملات هوائی روسیه، از دادن اطلاعات درباره این مراکز فعال خودداری میکند. (https://goo.gl/wv7WJg)
خبر ۵ مورد حمله به مراکز درمانی در سوریه، که سخنگوی وزارت خارجه آمریکا طی کنفرانس مطبوعاتی به آنان اشاره کرده بود، در واقع مستند بودهاند به بیانیه «سازمان جهانی بهداشت»(WHO) وابسته به سازمان ملل که روز ۱۶ نوامبر اعلام کرده بود ظرف ۴۸ ساعت گذشته ۵ بیمارستان در سوریه هدف حمله قرار گرفتهاند (https://goo.gl/D45lPV).
علاوه بر سازمان جهانی بهداشت، سازمان پزشکان بدون مرز (https://goo.gl/L3Fm3b) و همچنین بنیاد پزشکان سوری-آمریکایی مستقر در واشنگتن (فعال از سال ۱۹۹۸) (https://goo.gl/Z2yjIJ) نیز این حملات را گزارش کردهاند. هرچند این سازمانها در بیانیههای عمومی خود از اسامی مشخص مراکز درمانی نام نبردهاند، نام و مکان آنان در همان ساعات اولیه پس از هدفگرفتهشدنشان از سوی منابع محلی مشخص شده است:
درمانگاه بیوتی در اورمالکبری در ریف حلب غربی (فیلم پس از بمباران:https://goo.gl/y6pBaH)، درمانگاه بنش در ریف ادلب شرقی (فیلم پس از بمباران: https://goo.gl/szJ2Sm)، درمانگاه بغداد العویجل در ریف حلب غربی (فیلم پس از بمباران: https://goo.gl/CB62PV)، درمانگاه کفرزیتا در ریف شمالی حماه (فیلم پس از بمباران: https://goo.gl/hXsieR) و درمانگاه اتارب در ریف حلب غربی ( فیلم پس از بمباران https://goo.gl/jhf178).
در پایان نکتهای دیگر را نیز میبایست در خصوص انعکاس این فیلم در رسانههای فارسیزبان اضافه کرد. فیلم زیرنویسشدهی بخشی از این جلسه که در رسانه «رادیو فردا» بازتاب پیدا کرده است، (https://goo.gl/IEchCb) در قسمت پایانی به نحوی تقطیع شده است که به نظر میرسد خبرنگار در اعتراض به پاسخ سوال جلسه را ترک کرده است. در حقیقت علت خروج خبرنگار نه پاسخ کربی درباره بیمارستانها، بلکه گفتهی دیگری از اوست که حساب خبرنگار راشاتودی را از بقیه خبرنگاران حاضر در جلسه جدا میکند.
فیلم زیر از آغاز تا دقیقه ۲:۰۶ بخش زیرنویس شدهی جلسه به نقل از «رادیو فردا» و از آن دقیقه به بعد زیرنویسشده توسط صفحه گزارش جنگ است که قسمت محذوف و علت ترک جلسه از سوی خبرنگار را نشان میدهد.