ترجمه مقاله روزنامه گاردین انگلیس درباره‌ی عوامل موثر در حمله شیمیایی به خان شیخون

پس از شش سال جنگ داخلی و گذشت روزگاری که احتمال جان به در بردن بشار اسد از این منازعه بسیار کم به نظر می‌رسید، ماه آوریل به نظر بد شروع نشده بود. نبرد خونین همچنان در سراسر کشور جریان داشت ولی ارتش اسد به یاری گروه شبه‌نظامیان و نظامیان کشورهای حامی او، دست بالا را در این مقطع داشتند. به نظر می‌آمد کاخ سفید هم گزینه تغییر رژیم را از گزینه‌هایش حذف کرده است.
تا اینکه سه شنبه (چهارم آوریل) نیروی هوائی سوریه شهرک خا‌ن‌شیخون را بمباران کرد و عده زیادی را با گاز شیمیایی سارین به قتل رساند. دو روز پس از آن دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا، اجازه حمله موشکی به فرودگاه نظامی سوریه را صادر کرد،‌ جایی که به گفته او حمله شیمیایی از آنجا انجام شده بود.
منتقدین این حمله‌ی موشکی، آمریکا را به خاطر متهم دانستن اسد مورد حملات تند قرار داده اند، شواهد موجود دال بر دست داشتن اسد در حمله شیمیایی را رد می‌کنند و معتقدند دلیلی ندارد اسد اینگونه دست به چنین حرکتی غیرمنطقی بزند. روسیه و سوریه هر دو ادعا می‌کنند که گاز سارین از انبار مهمات شیمیایی شورشیان منتشر شده که دولت اسد به اشتباه بمباران کرده است. ادعایی که توسط متخصصین بررسی سلاح های شیمیایی رد شده است و با اسناد به دست آمده از محل حادثه هم تطابق ندارد.
به گفته پیتر فورد، سفیر سابق انگلیس در سوریه «اسد دیوانه نیست و بهتر می‌داند که درست زمانی که دونالد ترامپ شاخه زیتون به سویش دراز کرده، استفاده از سلاح شیمیایی همه چیز را خراب می‌کند و به ضرر اوست.»
اما واقعیت امر اینست که دستاوردهای نظامی اسد از سال ۲۰۱۵ به این طرف بسیار کند و پرهزینه بوده است. ارتش اسد از هم گسیخته است و با اینکه به پیروزی‌های چشمگیری داشته است ولی تا خاتمه این جنگ راه زیادی مانده.
جاشوا لندیس، تحلیل گر مسايل سوریه و رییس مرکز مطالعات خاورمیانه در دانشگاه اوکلاهاما معتقد است در شرایطی که نیروی نظامی قوت لازم را ندارد، سلاح های شیمیایی گزینه چشمگیری برای یک رهبر به حساب می آیند.
در مکالمه ای در توییتر،‌ در پاسخ به این سوال که به نظر او آیا رهبر سوریه از سلاح شیمیایی استفاده کرده است، می‌گوید: «به نظرم اسد و ژنرال‌هایش ارتشی از هم گسیخته و بی‌رمق دارند ولی می‌خواهند پیروز میدان باشند».
استفاده از بمب اتم در ناگازاکی و هیروشیما به آمریکا کمک کرد که برنده جنگ جهانی دوم باشد. هیچ کدام از این دو شهر اهمیت نظامی نداشت. فقط جنبه نمایشی‌اش مهم بود. بخش شوک و حیرت ماجرا.
تصاویر قربانیان حمله‌ی سارین، که بسیاری از آنان کودکان هستند، آزاردهنده است. اما طی این جنگ طولانی رژیم اسد در مورد کشتار غیرنظامیان کمتر دغدغه ای از خود نشان داده است.
جنایات مستند از هر دو طرف این نزاع به چشم میخورد ولی بیشترین کشتار غیرنظامیان توسط رژيم اسد انجام شده است. علاوه بر آن از حمله شیمیایی ۲۰۱۳ تا بمباران بیمارستان‌ها در نبرد حلب در سالی که گذشت، رژیم اسد مکررا قوانین بین‌المللی را در محافظت از غیرنظامیان نقض کرده است.
مقامات رسمی سازمان ملل سال ۲۰۱۳ اعلام کردند که رژيم سوریه مرتکب جنایات جنگی شده است. بازماندگان و کسانی که از رژیم اسد جدا شده‌اند انبوهی از اسناد و مدارک جمع کرده‌اند که شرایط اسفبار شکنجه و کشتار در زندان های اسد را شرح داده است
رژیم اسد همچنین سالهاست که به بمباران و محاصره غذایی غیرنظامیان در مناطق تحت کنترل شورشیان مشغول بوده است. قماری بی‌رحمانه که تا همین هفته داشت جواب می‌داد؛ ترکیب حمایت روسیه و ترس غرب از مداخله او را از هرگونه آسیبی بیشتر از خشم و انتقاد [ظاهری] بیمه می‌کردند.
استفاده از گاز سارین مرحله‌ای جدید از وحشیگری بود،‌ اما این اعتماد به نفس اسد می‌تواند ناشی از این باشد که کاخ سفید رسما اعلام کرد که ما باید واقعیت سیاسی سوریه را بپذیریم. «شاشنک جاشی»، محقق ارشد در موسسه رُسی معتقد است اسد در این مقطع در حالیکه دلایل واضحی برای استفاده از «روشهای ترور» داشته ، احتمالا فکر کرده است که ریسک حمله تلافی‌جویانه در ازای استفاده از سلاح شیمیایی بالا نیست.
او می‌گوید: «به غلط فکر نکنید که اسد همه جا پیروز میدان است و دست بالا را دارد. در بسیاری از مناطق رژیم اسد اسیر جنگ فرسایشی است که خود دلیل کافی برای استفاده از روش‌های ترور به حساب می‌آید . ارتش اسد از لحاظ انسجام وضعیت خوبی ندارد.»
نفس به کارگیری سلاح شیمیایی چیز عجیبی نیست، با در نظر گرفتن اینکه سال ۲۰۱۳ هم این اتفاق افتاده بود و در مقیاس کوچکتری چندین بار پس از آن تکرار شده بود. مسئله‌ای که اکنون با آن مواجه هستیم مقیاس و زمان‌بندی حمله است.
از سال ۲۰۱۳ که حمله شیمیایی با گاز سارین در حومه دمشق اتفاق افتاد، دولت سوریه مرتکب حملات بسیار دیگری با گاز کلر شده است بدون اینکه ذره‌ای هزینه برایش ایجاد شود. سارین البته مرگبارتر است در عین اینکه اثبات استفاده از آن هم با بررسی نمونه‌ها آسان‌تر است. در نتیجه در عین حال که سلاحی است با قدرت بیشتر، ریسک استفاده از آن نیز بالاتر است.
در پی این حمله،‌ این تصور پیش آمد که از این به بعد جلوی حمله‌های آتی شیمیائی به مناطق تحت کنترل شورشیان گرفته خواهد شد، ولی امید کمی وجود دارد که این رخداد نقطه‌ی پایانی بر رنج و مرگ [سوری‌ها] باشد.
عبدالکافی الحمدو، فعال سیاسی می‌گوید: «می‌خوانم که حمله [‌ی‌موشکی آمریکا] با این هدف بوده که جلوی استفاده‌ی دوباره اسد از سلاح شیمیایی را بگیرد. در عین حال این پیام را هم دارد که رژیم اسد می‌تواند هرچقدر خواست به کشتار با بمب‌های بشکه‌ای و خوشه‌ای و فسفری و موشکی ادامه دهد، فقط نباید به سلاح شیمیایی دست بزند.»
منبع: گاردین، ۷ آوریل ۲۰۱۷
https://goo.gl/MnHWOz