انتشار گزارش سازمان جهانی دیدبان حقوق بشر: دولت سوریه مسئول حمله با گاز سارین به خان شیخون است/ ایران و روسیه احتمالا از حمله با خبر بوده‌اند.
سازمان جهانی دیدبان حقوق بشر(HRW) نتیجه تحقیقات خود را پیرامون واقعه ۴ آوریل سوریه منتشر کرد. در این متن ۶۳ صفحه‌ای با عنوان «مرگ بوسیله‌ی شیمیایی: استفاده‌ی سراسری و سیستماتیک دولت سوریه از تسلیحات شیمیایی» به تفصیل به این حمله که ۹۲ کشته(شامل ۳۰ کودک) برجا گذاشت پرداخته شده است و شامل بررسی تصاویر ماهواره‌ای، گفتگو با شاهدان عینی، آنالیز نظامی و تسلیحاتی این حمله و همچنین دیگر حملات مستند‌شده با گاز کلر توسط ارتش سوریه است. چکیده‌ی این گزارش:
* با احتساب مورد خان شیخون، جنگنده‌های سوریه از ماه دسامبر بدین سو دستکم ۴ بار از گاز عامل اعصاب استفاده کرده اند(با اختلاف یک مورد بیشتر گزارش شده در عقربات در شرق حما نسبت به گزارش سرویس‌های اطلاعاتی فرانسه)
* استفاده هلیکوپترها از گاز کلر سیستماتیک‌تر شده است ضمن اینکه نیروهای زمینی ارتش یا حامیان آنان نیز با لانچرها شروع به استفاده از گاز کرده‌اند.
* در حالی که کمیته مشترک سازمان منع گسترش تسلیحات/ سازمان ملل ۳ مورد استفاده از کلر توسط ارتش سوریه را قطعی اعلام کرده، ۱۶ حمله با کلر توسط ارتش تا دسامبر ۲۰۱۶ بوسیله‌ی سازمان دیدبان حقوق بشر مستند شده است. اسکادران ۶۳ نیروی هوائی ارتش سوریه فعال در حما و حمیمیم مسئولیت حملات با کلر را برعهده دارد.
*استفاده از سیلندرهای گاز کلر سراسری و سیستماتیک‌تر شده است. در نبرد حلب به طور متمرکز و اخیرا نیز در لطامنه در شمال حما به صورت مرتب استفاده می‌شود.
* شماری از حملات با گاز مناطق دور از خط مقدم را هدف گرفته‌اند که نشان می‌دهد ارتش عمدا غیرنظامیان را هدفگیری کرده و کشته و مصدوم کرده است. از انجا که حملات شیمیایی علیه مناطق پرجمعیت مسکونی به صورت سراسری و سیستماتیک بوده است، برنامه‌ریزی یا سیاست مشخص برای ارتکاب جنایت را می‌رساند و طبق تعریف در شمار جنایت علیه بشریت تعریف می‌شود.
* حمله به خان شیخون در چارچوب درگیری میان مخالفان مسلح و ارتش سوریه در شمال حما صورت گرفته است. مخالفان به نزدیکی پایگاه هوائی حما رسیده بودند و حمله شیمیایی در زمانی رخ داد که حمله/ضد‌حمله‌ها در این جبهه ادامه داشت.
* هر چهار حمله مشکوک به عامل اعصاب در مناطقی رخ داده که حملات نیروهای مسلح درگیر جنگ با نیروهای دولتی، پایگاه‌های نظامی هوائی دولتی را تهدید می‌کرده‌اند.
* گزارش شامل اظهارات شاهدان عینی، ساکنان محلی، کادر طبی، تحلیل تصاویر و فیلم‌های منتشره است. اسامی و مشخصات ۹۲ کشته ثبت شده است.
* دو حمله مرگبار ۱۱ و ۱۲ دسامبر ارتش سوریه با گاز سارین به عقربات در شرق حما از انجا که در منطقه تحت کنترل داعش رخ داده و به علت اعمال محدودیت‌های شدید روی ارتباطات توسط داعش، کمتر به آن پرداخته شده است. سازمان به نام ۶۴ کشته‌ی آن حملات دست یافته است.
* طبق برآورد متخصصان تسلیحات سازمان با استفاده از تحلیل حفره و بقایای بمب، بمب به کار رفته در خان شیخون KhAB-250 ساخته‌ی اتحاد جماهیر شوروی بوده است. این کشور در زمان قدرت خود سری بمب‌هایی برای پرتاب مواد شیمیایی طراحی کرده که از میان آن‌ها KhAB-250 یا سری بزرگتر آن KhAB-500 مخصوص پرتاب سارین بودند. طراحی آن‌ها به نحوی است که انفجار کنترل شده طوری صورت می‌پذیرد که تنها جداره ی خارجی بمب را باز می‌کند تا مواد به بیرون نشت کنند. اگر انفجار کنترل‌نشده و بزرگتر باشد می‌تواند در اثر حرارت بالا مواد شیمیایی را پیش از نشر از بین ببرد. حفره کوچک ایجاده شده و اثر بدون‌ترکش بمب خان شیخون با خصوصیت مابقی بمب‌های شیمیایی سازگار است.
* علاوه بر ۹۲ کشته، ۵۴۱ تن نیز مصدوم شده‌اند. ادعاهای روسیه و دولت سوریه درباره‌ی هدف گرفتن انبار شیمیایی با بررسی مکان حمله و شواهد موجود رد شده است.
* از آنجا که ایران و روسیه به عنوان متحدین به صورت تنگاتگی با ارتش سوریه همکاری می‌کنند این احتمال افزایش یافته است که هر دو می‌توانسته‌اند از حمله با تسلیحات شیمیایی ارتش سوریه با خبر باشند. در عملیات تصرف حلب در دسامبر ۲۰۱۶ که استفاده سیستماتیک از گاز کلر در هماهنگی با نقشه عملیات نیروهای نظامی بود، نیروهای ایران روی زمین و نیروهای روسیه در هوا مشارکت داشتند. کمیته مشترک سازمان منع گسترش و سازمان ملل باید دراین‌باره تحقیق کند که آیا دو دولت ایران و روسیه ارتش سوریه را در کاربرد تسلیحات شیمیایی کمک یا تشویق کرده‌اند یا نه.
متن کامل گزارش را به زبان اصلی اینجا بخوانید: https://goo.gl/rd9kAz
