ترجمه‌ی مقاله وبسایت Syria Deeply پیرامون تقابل ساکنان شهرک معرةالنعمان در سوریه با شبه‌نظامیان وابسته به القاعده
«در شهرکی کوچک در استان ادلب که تحت کنترل شورشیان است و سال ۲۰۱۱ شاهد تظاهرات گسترده ضد‌دولتی بود، فعالان محلی و شهروندان عادی بار دیگر به خیابانها آمده‌اند تا اعتراض خود را به قوانین ظالمانه نشان دهند. این بار اما شعارهای تظاهرکنندگان به جای اینکه علیه رژیم باشد، علیه یک گروه شبه‌نظامی وابسته به القاعده است.
طی یکسال گذشته، گروهی از جنگجویان وابسته به القاعده به نام هیئت تحریرالشام، کنترل نوار وسیعی از شمال غرب استان ادلب را از دست دیگر گروه‌های شورشی خارج کرده و تحت سلطه خود درآورده‌اند و در حال حاضر یکی از قوی‌ترین شاخه‌های مخالفان در سوریه به حساب می‌آیند. در حالی که سلطه این گروه بر مناطق دیگر در ادلب رو به افزایش است، تظاهرات گسترده در معرة النعمان در هفته گذشته حاکی از مقاومت این شهر در برابر افراط‌گرایی است.
خالد الحمید، که ۲۲ سال دارد و از برگزارکنندگان این تظاهرات است می‌گوید:«ما به مقاومت در برابرشان [تحریرالشام] ادامه می‌دهیم. همانطور که در برابر حکومت سوریه به گونه‌ای مسالمت آمیز مقاومت کردیم و سرکوب تظاهرات‌ها را از سرگذراندیم.»
شهرک معرة النعمان قریب ۸۰ هزار سکنه دارد که این شمار شامل جمع کثیری از سوری‌های آواره‌ای نیز می‌شود که از شهرک‌های مجاور به آن پناه آورده‌اند. در سال ۲۰۱۲ ارتش آزاد طی نبردی سخت با ارتش سوریه، کنترل کامل شهر را در دست گرفت. از آن زمان تا کنون این شهر محل منازعات گروه های مختلف مخالفین بوده است، که پس از روی کار آمدن تحریرالشام دیگر بازیگران اصلی صحنه جنگ به حساب نمی‌آیند. تحریرالشام خود حاصل ائتلاف جبهه فتح‌الشام (وابسته القاعده) و چهار گروه کوچکتر دیگر در سال ۲۰۱۶ بود.
با اینکه این گروه وابسته به القاعده حضور نسبتا جدی در شهر دارد و صاحب دفتری محلی نیز در این منطقه هست؛ اما اکثریت قابل‌توجه شهروندان حامی گروه «فرقه ۱۳» ارتش آزاد هستند که عمدتا شهروندان همین شهرک هستند. آنها بودند که بعد از آنکه بمباران سال ۲۰۱۵ سیستم توزیع آب شهری را نابود کرده بود توانستند آن را احیا کنند و آب آشامیدنی را به شهر برگردانند.
یکی از فرماندهان فرقه سیزده [ارتش آزاد] که از بیم حملات انتقامی به صورت ناشناس مصاحبه می‌کرد گفت:« معرة النعمان از ابتدای انقلاب، در جنگ علیه داعش و القاعده پیشتاز بوده است. امکان ندارد که تبدیل به پایگاه القاعده شود.»
سال گذشته ساکنین معرة النعمان در یکی از بلندمدت ترین تظاهرات‌ها از سال ۲۰۱۱ بدین سو، بیش از صدر روز ضد شاخه سوری القاعده دست به تظاهرات زدند. موج اعتراضات اخیر، ادامه مقاومت در برابر گروه‌های افراطی است که این شهر رکورد دار آن است.
تظاهرات روز جمعه پس از آن رخ داد که صدهاتن از شبه‌نظامیان تحریرالشام به پایگاه گروه «فرقه ۱۳»حمله کردند و شماری از اعضای این گروه را به اتهام دست داشتن در کشتن متحدین تحریرالشام دستگیر کردند. یکی مقام امنیتی محلی این گروه نیز در جریان حمله به خانه‌اش توسط جهادی‌ها کشته شد.
ساکنان معرةالنعمان که از حمله به شهر عصبانی شده بودند در حالی که پرچم انقلاب سوریه در دست داشتند به خیابانهای شهر آمدند. روی یکی از پلاکاردها در تظاهرات نوشته شده بود:«آخر خط‌تان از معرة النعمان شروع می‌شود. کسانی که از بشار شکست نخوردند را نمی‌توانید از پا درآورید.»
سپس اطراف مسجد شهر در نزدیکی پایگاه فرماندهی گروه «فرقه ۱۳» جمع شدند و دسته‌جمعی به سمت نیروهای مسلح تحریرالشام رفتند در حالی که همان شعارهایی را تکرار می‌کردند که روزی علیه اوباش تحت حمایت دولت فریاد زده بودند: «شبیحه، شبیحه» [لباس‌شخصی‌های وابسته به نهادهای امنیتی دولتی]
به گفته فعالان محلی، نیروهای تحریرالشام با تظاهرکنندگان به شدت برخورد کردند و برای متفرق کردن جمعیت دست به تیراندازی زدند. ویدئویی که گروه Smart News Agency در شبکه‌های اجتماعی از واقعه پست کرده بود، نشان میداد تظاهرکنندگان با شنیدن صدای سنگین شلیک سریعا متفرق می‌شوند. ( https://goo.gl/v2jbqJ )
ساکنین شهر و روستاهای اطراف نقل می‌کنند که در راه پیوستن به تظاهرات، در ایست‌های بازرسی که یک‌شبه در آن منطقه ظاهر شده بود، به آنها تیراندازی شده‌است. الحمید نقل می‌کند که جلوی خودش و تعدادی از فعالین را در ایستی بازرسی در حدود سه کیلومتری شمال شرق شهر گرفته بودند. او می‌گوید:
«تقریبا سیصد متر با ایست بازرسی فاصله داشتیم که نیروهای تحریرالشام تیر هوایی شلیک کردند. ما بدون اینکه توقف کنیم به راهمان ادامه دادیم تا اینکه یکی از آنها به سمت ما شلیک کرد. گلوله جلوی پای ما به زمین خورد. ایستادیم و چند قدمی عقب رفتیم و شروع به شعاردادن ضدشان کردیم.»
طبق بیانیه‌ای که بنگاه خبرپراکنی اباء، رسانه وابسته به تحریرالشام منتشر کرده است نیروهای این گروه هرگز به مردم شلیک مستقیم نکرده‌اند و تنها برای متفرق کردن جمعیت تیراندازی هوایی کرده‌اند. گزارشی از وجود مصدومین بلافاصله بعد از تظاهرات مخابره نشده است با این حال به روایت شهروندان برخورد شبه‌نظامیان (تحریرالشام) با تظاهرکنندگان با رفتار چند سال قبل دولت سوریه قابل مقایسه بود.
الحمید می‌گوید: «آنچه امروز در حال رخ دادن است، تکرار اتفاقات هفت سال پیش است. همان سرکوب‌ها و تهدیدها و خشونت‌ها. تنها در یک اسم با هم تفاوت دارند. قبلا ابوخدور به جانمان می‌افتاد، حالا ابوالقعقاع.» اشاره اش به اسم مستعار رایجی است که معمولا نیروهای جهادی برای خود برمی‌گزینند.
پس از گذشت یک روز از تظاهرات تحریرالشام با گروه «ارتش آزاد ادلب» قرارداد آتش‌بس امضا کردند. این گروه ائتلاف قدرتی از شورشیان[وابسته به ارتش آزاد] متمرکز در جنوب ادلب است. گروه فرقه ۱۳» یکی از سه گروه اصلی تشکیل دهنده آن به حساب می‌آید.
طبق مفاد توافق‌نامه، کمیته‌ای متشکل از هر دو گروه تحریرالشام و ارتش آزاد ادلب تشکیل خواهد شد تا ادعاهای مبنی بر حمله به تظاهرات در معرة النعمان را بررسی کند. طبق این قرارداد، گروه «فرقه ۱۳» نیز باید به عملیات مستقل خود در کنترل و اداره شهر پایان دهد و اداره‌ی پایگاه‌هایش را به «ارتش آزاد ادلب» واگذار کند. هنوز دقیقا مشخص نیست که مساله «انحلال» فرقه ۱۳ در عمل به چه شکل باشد.
گروه ارتش آزاد ادلب که دست بالایی در این مذاکره نداشت، توافق کرد تمام جنگجویان فرقه ۱۳ای را که در لیست خواسته‌های تحریرالشام بودند تحویل دهد. در ازای آن تحریرالشام باید نیروهایش را از شهر خارج کند و همه ایست‌های بازرسی‌اش را، به جز یک مورد در ورودی شهر، از بین ببرد.
به نقل از فرمانده تیپ ۱۳، این گروه که دیگر دست بالا را در مذاکرات ندارد برای پیش‌گیری از منازعات احتمالی، با شاخه های[دیگر] مرتبط با ارتش آزاد و آنچه که پیشتر به عنوان این تیپ شناخته می‌شد در حال مذاکره با اعضای تحریرالشام هستند تا به یک مصالحه دست یابند.
این فرمانده می‌گوید:«آنها کنترل مناطق وسیعی در اطراف معرة النعمان را در دست دارند و ما به نسبت در موقعیت ضعف قرار داریم و از همه طرف تحت محاصره آنها هستیم. آن جریان‌های تظاهرات، تنها سلاح ما در برابر القاعده است».
در حالیکه تقابل نظامی خاتمه یافته است، تظاهرات علیه القاعده در معرة النعمان همچنان ادامه دارد. در ویدیوهائی که توسط رسانه‌های محلی همچون «مرکز ادلب الاعلامی» و «وکالة سمارت للانباء»منتشر شده است مردم برای تظاهرات به خیابانها آمده‌اند. تصاویری که شبکه های مجازی پخش می‌شود نیز با گرافیتی‌هایی در میادین و خیابانهای شهر را نشان می‌دهد که در آنها شعارهایی علیه افراط‌گرایان نوشته شده‌اند. فعالان محلی نیز می‌گویند به کمپین علیه تحریرالشام ادامه خواهند داد.
الحمید و شبکه‌ای از فعالان محلی از روستاهای اطراف مشغول هماهنگی تظاهرات دیگری در معرة النعمان برای روز جمعه آینده هستند. او در پاسخ به این سوال که با توجه به سابقه برخورد تحریرالشام، آیا پیش بینی می‌شود که مردم باز هم به خیابانها بیایند، می‌گوید که مردم واقعا از القاعده بیزارند و بعید است که عقب بکشند.
«ابو‌براء» فعال رسانه‌ای دیگری در معرة النعمان می‌گوید:«مردم شهر بیش از هر وقت دیگری به این باور رسیده‌اند که تحریرالشام گروهی تروریستی بیش نیست. درحالی که مردم سال‌ها این حس نفرت را با خود همراه داشته‌اند، حمله اخیر [به تظاهرات] برای بسیاری، از جمله حامیان سابق گروه‌های افراطی نقطه‌عطفی تعیین‌کننده بود.»
در این میان گروه «فرقه ۱۳» ارتش آزاد که از لحاظ نظامی در موضع ضعف قرار دارد، پایگاه پشتوانه‌ی مردمی‌اش را در شهر حفظ کرده و آن را هدایت می‌کند. پشتوانه‌ای مردمی که القاعده بدون آن هیچ شانسی برای موفقیت ندارد. فرمانده گروه «فرقه ۱۳»می‌گوید:« القاعده در آینده معرة النعمان جایی ندارد و این شهرک بزرگترین مزاحم القاعده در کل استان ادلب باقی خواهد ماند»
منبع: https://goo.gl/eKfyD2
گزارش جنگ در سوریه و عراق 