بررسی وبسایت‌های دروغ‌پراکن جنگ سوریه و منبع شایعات فارسی؛ مورد «گلوبال ریسرچ»
همان‌گونه که در خبرهای چندی پیش آمده بود، صاحبان شبکه‌های اجتماعی و موتورهای بزرگ جستجو برای مهار سایت‌های دروغ‌پراکن و مروج تئوری‌های توطئه موسوم به «فیک‌نیوز»‌ها و«آلترناتیوفکت‌»ها، تدابیر جدیدی اتخاذ کرده‌اند. ( https://goo.gl/oGi6Kv ) تاثیرات این تغییرات به تازگی و زمانی مشخص شده است که یکی از این دست وبسایت‌ها با انتقاد شدید از گوگل، لیستی از آمار سقوط بازدیدکنندگان سایت‌های نزدیک به خود را منتشر کرده است. در رتبه‌های نخست این لیست سه سایت سرشناس مروج تئوری توطئه به نام‌های گلوبال ریسرچ، آلترنت و کنسورتیوم‌نیوز دیده می‌شوند که به ترتیب با ۶۷، ۶۲ و ۴۷ درصد افت مخاطب مواجه شده‌اند.( https://goo.gl/cbBB6X )
در میان آن‌ها نان گلوبال ریسرچ به چشم می‌خورد که سال‌هاست منبعی ثابت برای اخبار پیرامون جنگ سوریه برای رسانه‌های داخلی ایران و طرفداران مداخله‌ نظامی به شمار می‌رود. تئوری‌های توطئه‌ای که وبسایت گلوبال ریسرچ مطرح می‌کند طیف گسترده‌ای از تحلیل‌ها از مخالفت با واکسیناسیون، جعلی خواندن گرم‌شدن زمین و ترویج «شبه‌علم» گرفته تا زیرسوال بردن نسل‌کشی‌ها را در بر می‌گیرد که سال‌هاست توسط نهادهای آکادمیک و به صورت علمی رد شده‌اند. تنظیم‌ خبرها غالبا به یک سیاق انجام می‌گیرد: یک ادعای غریب از زبان یک افسر قدیمی سازمان اطلاعاتی، یک دانشمند گمنام یا یک پروفسور بازنشسته طرح شده و سپس خبر با شواهد جعلی که به گونه‌ای قانع‌کننده کنار هم چیده‌‌شده‌اند تکمیل می‌شود. سپس هواداران این گونه اخبار متناسب با ذهنیت و درجه‌ی ابتلای خود به توهم توطئه، خبر موید عقاید خود را اخذ کرده و در شبکه‌های اجتماعی مختلف به ترویج آن می‌پردازند.

گلوبال ریسرچ در اصل توسط مایکل چاساداوسکی، کانادایی روسی‌تبار در سال ۲۰۰۱ تاسیس شده است. چاساداوسکی ستون‌نویس و مهمان ثابت برنامه‌های راشا تودی تلویزیون دولتی روسیه ( https://goo.gl/iAPGzH ) و همچنین پرس‌تی‌وی تلویزیون عرب‌زبان حکومت ایران( https://goo.gl/XrvusH ) است. نقطه اوج کار او در ترویج تئوری توطئه، انتشار کتاب «جنگ علیه تروریسم» بود که در آن تلاش کرد ثابت کند حادثه ۱۱ سپتامبر عملیاتی پوششی و مخفی از سوی سرویس جاسوسی سازمان سیا بوده است تا با کشتن ۳ هزار آمریکایی و ساخت پیش‌زمینه، اقدام به اشغال خاورمیانه و برپایی نظم نوین جهانی کند. زمانی که تفنگداران نیروی دریایی آمریکا به خانه‌ی اسامه‌ بن‌لادن در ابیت‌آباد پاکستان ریخته بودند نسخه‌ای از این کتاب را در قفسه‌ی کتابخانه‌ی او یافته بودند.( https://goo.gl/aaGB2Q )
تحلیلگران گلوبال ریسرچ، که غالبا خود را با صفت‌های ضدامپریالیسم و ضد کاپیتالیسم معرفی می‌کنند، از مروجین تئوری توطئه‌ی کهنه و خطرناک «ضد واکسیناسیون» هستند که سال‌هاست توسط محافل علمی و دانشگاهی جهان رد شده است. «حلول جن» در بدن آدمی که از نخستین واکنش‌های جوامع بدوی و سنتی در امتناع از پذیرش طرح مدرن واکسیناسیون بود، توسط این گروه‌ها در سراسر قرن بیست و بیست ویکم در قالب تئوری‌های توطئه بازتولید شد.

از نظر آنان واکسن زدن همگانی طرح توطئه‌ای است که توسط غرب و کمپانی‌های داروسازی پیاده شده است.( https://goo.gl/1q5KJa ) تا جمعیت روی زمین را کاهش دهند( https://goo.gl/Pvg15y ) واکسن‌ها سمی هستند ( https://goo.gl/3htth7 )، کار نمی‌کنند( https://goo.gl/Wqnkkj ) و سبب «اوتیسم» می‌شوند ( https://goo.gl/TmqqC6 ). این اما تنها ایده‌ای نیست که این وبسایت نشر می‌دهد. از نگاه آنان؛
دود سفیدی که هواپیماها از خود به جا می‌گذارند سلاحی بیولوژیکی توسط آمریکا برای مسموم کردن مردم است ( https://goo.gl/zWfGaf )، افزودن فلورید سمی خمیردندان توسط امریکا برای کشتن آرام مردم استفاده می‌شود( https://goo.gl/zwJvPh )، ویروس ابولا را سازمان سیا ساخته است ( https://goo.gl/g8WNKU ) و آمریکا با سلاح «هارپ» آب و هوا را کنترل می‌کند.( https://goo.gl/H61kjf )
آمریکا در عراق و افغانستان بمب اتم زده است ( https://goo.gl/6NAiNo )، صهیونیسم جهانی از بغداد تا قاهره را کنترل می‌کند ( https://goo.gl/EnMnYi )، نسل‌کشی بوسنی دروغ است ( https://goo.gl/hsHq41 )، نسل‌کشی رواندا وجود نداشته است ( https://goo.gl/Q6hrT2 )، کره شمالی «مهد دستاوردهای بشری» است ( https://goo.gl/xtwxoA )، معمر قذافی «قهرمان مبارزه با استعمار نوین» است( https://goo.gl/i87PJT )، میراث فیدل کاسترو «برای همیشه جاوید خواهد ماند» ( https://goo.gl/HkSG34 )، بشار اسد اصلاحگری است که «آزادی و دموکراسی» را برای سوریه به ارمغان آورده ( https://goo.gl/xUuPpQ ) و «محبوبیت» اوست که سبب سردرگمی ناتو شده است( https://goo.gl/66RdnT )، ماندلا که «به ساز امپریالیست‌ها رقصیده» برای غرب قهرمان شده، اما رابرت موگابه که «یگانه رهبر زیمباوه در مسیر عدالت» است ( https://goo.gl/DKB2r8 ) از کینه به ارتکاب جنایات متهم می‌شود چرا که اصلاحات ارضی را علیه منافع امپریالیست‌ها عملی کرده است.( https://goo.gl/A1k7cS )، در اوکراین «نئونازی‌ها تظاهرکننده‌ها را کشته‌اند تا آن را گردن دولت قانونی اوکراین بیاندازند.» ( https://goo.gl/FRkAxQ ) و روسیه به خاک اوکراین تجاوز نکرده است و سقوط هواپیمای مسافربری نیز کار روسیه نبوده است.( https://goo.gl/Bq63Ch )

در این میان سوریه از موضوعات مورد علاقه و کانون توجهات گلوبال ریسرچ به شمار می‌رود:
در سوریه انقلابی وجود نداشته است ( https://goo.gl/VNNV7m )، خط لوله گاز قطر دلیل جنگ سوریه بوده است ( https://goo.gl/4u3mDW ) و هدف از سقوط بشار اسد در حقیقت نابودی حزب‌الله و براندازی ایران است ( https://goo.gl/TW6BFu )
گزارش‌های سازمان عفو بین‌الملل درباره جنایات جنگی در سوریه «ساختگی» و برای بی‌اعتبار کردن روسیه است.( https://goo.gl/fdKgMg ) عفو بین‌الملل ابزار پروپگاند وزارت خارجه آمریکا است( https://goo.gl/dgbHMZ ) و گزارشش از ۱۷هزار اعدامی در زندان صیدنایا بدست دولت سوریه را «در انگلیس از خودش درآورده است» ( https://goo.gl/ZZHeCR ) سازمان پزشکان بدون مرز «پیاده‌نظام بازیگران کثیف منطقه‌ای» است ( https://goo.gl/7vQHDE ) که به اسم «دکتر» بمباران شیمیایی خان‌شیخون را تائید کرده‌اند تا زمینه مداخله نظامی غرب را فراهم آورند( https://goo.gl/5GczNU ) دیدبان جهانی حقوق بشر «منافق» است ( https://goo.gl/5EACQ8 ) و گزارشش درباره بمباران با گاز کلر توسط دولت سوریه «جعلی» است.( https://goo.gl/nr1H1W )
فیلم‌های قربانیان حمله شیمیایی به خان شیخون ساختگی و نمایشی بوده و یک کشور اروپایی دستور ساخت آن‌ها را داده است ( https://goo.gl/Mts9rp )، الجزیره قطر جسد ۲۳ کودک را از بیمارستان دزدیده و جلوی دوربین انداخته است تا دولت سوریه را متهم کند( https://goo.gl/usoe3r )، جنگجویان القاعده که توسط پنتاگون آموزش دیده‌اند به حمله شیمیایی دست زده‌اند( https://goo.gl/79NV2J )، گزارش سازمان منع گسترش سلاح‌های شیمیایی از خان شیخون «مشکوک» ( https://goo.gl/5cjTVf ) و «من‌در‌آوردی» و بر اساس شواهد «ساختگی» است ( https://goo.gl/9TgWda ) و غرب از بشار اسد متنفر است چون تلویزیون‌ها اینطور گفته‌اند.( https://goo.gl/dSizRQ )
کلاه سفید‌ها «مزدور،تبلیغاتچی و تروریست» ساخته امپریالیسم هستند( https://goo.gl/vrr9Ja )، گزارش حقوق بشر سازمان ملل در زیر سوال بردن «آزادسازی حلب»، «تائید القاعده‌ای‌ها» بوده است( https://goo.gl/ceH8pG ) ، حلب شرقی محاصره نیست، کشتاری اتفاق نیفتاده و مردم از عملکرد ارتش سوریه خوشحالند( https://goo.gl/zXgv5h )، درمانگاهی هدف قرار نمی‌گیرد، سازمان پزشکان بدون مرز مرکز دروغ‌پراکنی است و القاعده و داعش توسط اتحاد ناتو-آمریکا-اسرائیل-عربستان حمایت می‌شوند.( https://goo.gl/iPZsiG ) بر اثر «رشادت‌های مستشاران ایران» القاعده و داعش متحمل تلفات سنگین شده‌اند و حلب در آستانه‌ی آزادسازی است ( https://goo.gl/UVUYrx ) و ایران و روسیه قصدشان از مداخله نظامی در سوریه «حفظ ثبات کشور» و «محافظت از سوریه در قبال ناتو» است ( https://goo.gl/zjMXA2 )
گرچه تئوری‌های توطئه و جعل ایده با اهداف سیاسی در اغلب زمان‌های پیش از این مشتریان خاص خود را داشته است، اما با ظهور شبکه‌های اجتماعی و عملکرد متمرکز سایت‌های فیک‌نیوز و آلترناتیو‌فکت سال‌های اخیر ترویج این ایده‌ها با نوعی رشد انفجاری روبرو بوده است. هرچند به اعتقاد گلوبال ریسرچ، رسانه‌هایی که آن را به پراکندن تئوری‌های توطئه متهم می‌کنند «مبتلا به شیزوفرنی» هستند.( https://goo.gl/5pkNKn )
* بیشتر درباره گلوبال ریسرچ: https://goo.gl/pLv6GB