گرچه همسر محسن حججی عضو سپاه نجف اشرف مرگ اخیر او را برای «حفظ روسری» زنان ایرانی خوانده است؛ با این حال باید اشاره کرد که مرگ او در جریان پروژه سپاه قدس ایران برای دراختیار گرفتن مرز سوریه و عراق رخ داده است.
فرماندهان نظامی ایران با بهره‌گیری از استراتژی اتخاذ شده توسط ایالات متحده در پرهیز از درگیری مستقیم با نیروهای وابسته به ایران در شرق سوریه، تصمیم گرفتند نوار مرزی در حومه التنف را که بخش قابل‌توجهی از آن در اختیار نیروهای وابسته به ارتش آزاد سوریه و تحت آموزش ائتلاف بود در کنترل بگیرند. از این رو همزمان نیروهای حشد‌الشعبی در داخل عراق در مناطق تحت کنترل داعش به سمت مرز پیش آمده و از داخل سوریه نیز نیروهای وابسته به ایران اقدام به پس زدن نیروهای ارتش آزاد سوریه کردند. حرکتی که در ابتدا با مخالفت امریکا، بمباران موضعی و۲ بار ساقط کردن پهپاد شاهد-۱۲۹ روبرو شد اما سپس آمریکا به نیروهای تحت حمایت خود دستور عقب‌نشینی داد. آمریکا حتی زیرگروه ارتش آزاد تحت آموزش و حمایت خود برای جنگ با داعش را، گروه شهدای قریتین، به دلیل آنکه از مبداء پایگاه نیمه‌تمام المحروطه در حومه التنف و در شرق سویدا به کاروان نیروهای وابسته به ایران حمله کرده بود اخراج و همکاری را معلق کرد. آتش‌بس در جنوب سوریه میان آمریکا و روسیه به منزله‌ی تثبیت پیشروی‌های نیروهای وابسته به ایران تلقی شد.
در این مقطع و با جایگزینی نیروهای شبه‌نظامی عراقی در مناطق مرزی همان اتفاقی افتاد که پیشتر نیز هرازگاه برای نیروهای افغان حاضر در راه خناصر-اثریه در شرق حما رخ داده است. به دلیل واقع شدن در منطقه بیابانی، داعش که نقطه اتکایش از ابتدا در سوریه و عراق بر حملات ایذایی قرار داشته است (وارد کردن ضربه تنها با شمار محدودی نفرات و به امید کسب غنیمت و ایجاد ناامنی در جبهه مخالف) از بالا عمل کرده است و گروه عراقی کتائب سید‌الشهداء زیرمجموعه حشد‌الشعبی که نیروهایش توسط ایران به سوریه منتقل شده‌اند هدف حمله شبانه قرار گرفته‌اند. کذب بودن ادعاهای اولیه‌ی گروه کتائب مبنی بر اینکه آمریکا آنان را هدف قرار داده است با انتشار فیلم کاملی از صحنه از سوی داعش مشخص شده است.
در فیلمی که داعش از شبیخون خود منتشر کرده است ضعف در ساده‌ترین اصول استحکام‌بندی و نظامی‌گری ایران به چشم می‌خورد؛ خودروهای غیرزرهی، چادرهای بدون استتار، خاکریز‌های بدوی و فاقد ارتفاع لازم و نبود مانع بر سر راه سبب شده است تا افراد حاضر به آسانی در تله افتاده به نحوی که بدون مقاومت جدی تبدیل به سیبل تمرینی هدفگیری اعضای داعش شوند. شکل استقرار و نحوه‌ی فروپاشی آنان در پی حمله، نمونه‌ای از ضعف فرماندهی سپاهیان ایران را نشان می‌دهد که تا کنون هزاران شبه‌نظامی وابسته از افغان تا عراقی را بسوی مرگی کور روانه کرده است. گرچه فرماندهان آنان همواره با تمرکز بر«فرهنگ شهادت»، از توضیح به افکار عمومی طفره رفته‌اند.
از سوی دیگر تبلیغات عظیم رسمی و غیررسمی روزهای اخیر در باب تشبیه نحوه مرگ محسن حججی به امام سوم شیعیان در حالی انجام شده است که تا کنون چنین مقایسه‌ای برای هزاران قربانی به روشی مشابه(از اهل سنت، یزیدی تا مسیحی) انجام نگرفته است. این رویه بار دیگر برجسته می‌سازد که مشکل نه فقط تروریسم داعش، بلکه فرقه‌گرایی شبه‌نظامیانی است که با کشتار غیرنظامیان سوری و ترویج مذهبی‌گری بر آتش منازعه فرقه‌‌ای دمیده‌اند.
